Ludność zależna
Dzisiejszy człowiek jest prawie całkiem człowiekiem pańszczyźnianym, a więc należącym do państwa. Państwu oddaje dziewięćdziesiąt procent swoich dochodów, w postaci przymusowych podatków, świadczeń, jak i innych danin. Oplata go też sieć powiązań. Przymusowe emerytury, przymusowy system opieki zdrowotnej i w praktyce przymusowe szkolnictwo, bo nawet nauczanie domowe jest w dużym stopniu regulowane, przez państwowe instytucje. A jak było w przeszłości, czy były wieki światła i wolności, czy jedynie ciemność i mroki niewoli?

 
Wolność osobista a pieniądz i jego obieg
- wpływ pieniądza i obiegu monetarnego na wolność osobistą
Od najdawniejszych czasów, jeśli nie od początku, jedni ludzie chcieli podporządkować sobie innych, a niektórzy chcieli być podporządkowani innym, aby uniknąć problemu z wyborem, a także wybrnąć z własnej niewiedzy, apatii i bezradności w jakiej byli z różnych przyczyn, pogrążeni. Silniejsi, co oczywiste, chcieli podporządkować sobie słabszych, i biedniejszych, czyli też i  mniej wykształconych i pozbawionych większej własności, a nade wszystko pozbawionych systemów obrony i mechanizmów ochrony społecznej, -fundamentalnych dla ich przetrwania zabezpieczeń. Czyli tego pazura dynamizmu i agresji, nazywanego dziś asertywnością.

Od czasów średniowiecza wyodrębniał się typ ludności zależnej, ludzi zależnych.
"Ludność zależna" pozbawiona własności  osiadała na ziemiach właściciela gruntu, i popadała w różne formy zależności-podporządkowania. Czasami bywało odwrotnie, to związany z nowym typem państwa, cywilizacją gallofrankijską, dokonującą ekspansji na nowe ziemie i nowe rynki, możny, dążył do pozbawienia własności i wolności zamieszkujących dane terytorium ludzi. Nic więc dziwnego że wolna ludność buntowała się i wywoływała powstania, a nasi przodkowie "lechici", lub jak kto woli 'lęchowie" wywoływali pożary przeciw tej dla nas anty wolnościowej i etatystycznej, a więc antyludzkiej i barbarzyńskiej cywilizacji. Szlak pożarów wiódł od Połabia i Zaodrza, poprzez ziemie Drzewian, Obodrzyców, i Wieletów, a po śmierci Bolesława Chrobrego, wielki bunt, błędnie chyba  kojarzony z buntem przeciw religii chrześcijańskiej, objął prawe całe królestwo, za wyjątkiem Mazowsza, gdzie schronili się zwolennicy nowego porządku . Pomimo tego że został stłumiony, oligarchowie stali się nieco ostrożniejsi w zaprowadzaniu zachodnich  rządzenia. Drugi bunt i wyraz sprzeciwu biskupa Stanisława, całkowicie dał już do myślenia  panującym, że cywilizacja polska ma charakter wolnościowy, i jej wolnościowy charakter utrzymywał się jeszcze co najmniej 400 lat aż do króla Zygmunta Starego, i 16go wieku.