Ithink.pl - Dziennikartstwo Obywatelskie
Sztuka przemawiania - porady na egzamin ustny z języka polskiego
dodano 12.03.2009
Aby przemawiać zgodnie z regułami sztuki retorycznej, w swojej wypowiedzi zwróć uwagę na: rzeczowość, jasność, poglądowość, świadomość celu, stopniowanie ekspresji, powtórzenia, zakończenie, skondensowanie treści, skrótowość...
Oto wyjaśnienie. Rzeczowość traktuje się jako umiejętność prezentowania konkretnych myśli, bez zbytniej troski o patos, oddzielania stanu rzeczy od opinii i oceny. Tuż za rzeczowością w panteonie zasad umieszczono jasność, definiowaną jako przystępność stylu i jego wyrazistość: wszelkie niedopowiedzenia, przemilczenia, wieloznaczności powodują chaos, brak logiki wywodu.
Uzupełnieniem jasności wywodu niewątpliwie jest poglądowość. Zwykliśmy sobie cenić retorów posługujących się obrazami, przywołaniami, ilustracjami, przykładami. Taka wypowiedź trwale wpisuje się w pamięć. Kunszt mówcy uciekającego się do omawianych działań najpełniej ujął Wolter: "Porządny kucharz nawet z najbardziej łykowatej podeszwy potrafi przyrządzić smakowite danie".
Komponując wystąpienie maturalne, przyjdzie zważyć na kolejną, nieodzowną cechę, tj. stopniowanie ekspresji (wrażenia). Tworzenie mowy to jak pisanie powieści. Należy na tyle "rozciągnąć" atrakcyjność, rzeczowość wystąpienia w jej środkowej części, by po 10 intrygujących zdaniach nie nastąpił drastycznie spadek poziomu.
Słuchacz (czytaj: komisja) bywa w niezwykle trudnej sytuacji: w ciągu 15 minut musi objąć umysłem całość prezentowanego przez Ciebie tematu. Chcąc pomóc adresatowi w zrozumieniu i ułatwiając odbiór swojej wypowiedzi, stosuj zabieg powtarzania głównych myśli oraz różnicuj poziom skondensowania treści. Nadmierne nagromadzenie haseł i treści, podobnie jak rozwlekłość, nie służą budowaniu porozumienia. Godnym uwagi środkiem w otwieraniu słuchacza na mówcę bywa żart, ironia czy humor. Wykorzystując te elementy, retor powinien być taktowny i pamiętać o zasadach kultury.
DODAJ SWÓJ KOMENTARZ