Jak wiemy fizjologia ludzkiego oka pozwala na rejestrację fal elektromagnetycznych z zakresu tzw. światła widzialnego. Dzięki temu widzimy obiekty i nawet nie zdajemy sobie sprawy, że fizyka określa ten efekt mianem widma białego – kompozycji barw, całej palety kolorystycznej, którą na co dzień dostrzegamy. Jednak nie wszystkie stworzenia widzą tak samo, jak się okazuje, ewolucja dostosowała proces widzenia do potrzeb poszczególnych organizmów – stąd owady widzą świat inaczej – w węższym zakresie widma białego – dzięki czemu łatwiej dostrzegają pyłki roślin a węże zdobyły możliwość widzenia fal podczerwonych, co wydatnie pomaga im w zlokalizowaniu, nawet w warunkach ograniczonej widoczności czy nocą, cieplejszej od otoczenia ofiary jaką może być np. chomik.
Stąd już tylko krok do zrozumienia zasady działania kamery podczerwonej, która w bardziej zaawansowany sposób naśladuje sposób patrzenia na świat oczami węża.
Każdy obiekt (przedmiot, istota żywa) , którego temperatura przekracza zero absolutne (-273,150C) emituje promieniowanie widoczne w podczerwieni. Oko ludzkie nie jest w stanie dostrzec tego promieniowania. Aby zrozumieć ideę termowizji należy porównać ją do swoistego termometru, który mierzy rozkład temperatur obiektów i dzięki temu pozwala na stworzenie swoistej mapy rozkładu temperatur. Wystarczy więc „rzut oka” na mapę termiczną, aby bez trudu wyodrębnić miejsca o podwyższonej lub obniżonej temperaturze.
W praktyce każdy obiekt emituje odpowiednią dla jego temperatury dawkę promieniowania, której uchwycenie, przy zastosowaniu specjalistycznych kamer termowizyjnych, pozwala na sporządzenie obrazu cieplnego w postaci tzw. termogramu. Dzięki temu uzyskujemy wiedzę o stanie i sposobie wykonania, montażu interesujących nas obiektów – dostrzegamy wady technologiczne budynków, i instalacji, izolacje termiczne stropów, elewacji, ścian, itp. Termowizja ma bardzo szerokie zastosowanie w budownictwie, energetyce cieplnej ale i w….medycynie – dzięki możliwości szybkiego rozpoznania stanów zapalnych osoby chorej.