Ithink.pl - Dziennikartstwo Obywatelskie
Sto celsjuszy
dodano 04.01.2010
Mamy przecież kelwiny, waty i dżule...
Od wielu lat stosujemy termometry oraz sposoby mierzenia, które wstępnie zostały opracowane przez Fahrenheita i Celsjusza. W jaki sposób nazywamy jednostki odwzorowane kreskami na skali oraz symbole tych jednostek? Świat zapewne też jest rozdyskutowany, skoro w tylko samej Polsce mamy rozmaite zwyczaje i normy branżowe, które sugerują trzy style zapisu - 100° C, 100 °C oraz 100°C.
Zwykle najlepsze rozwiązania są najprostsze. Należałoby odwołać się do przykładu skali Kelvina z układu SI, bowiem w przeciwieństwie do innych skal, zrezygnowano z wyrazu stopień - 'Woda wrze w temperaturze 373* kelwinów' (nie '373 stopni Kelvina'), co można zapisać 373 K (nie 373° K, 373 °K, 373°K) unikając nie tylko nieporozumień w pisowni, ale zyskując czas na – często kłopotliwym – dopisywaniu symbolu 'stopień' (albo skrótu st., co stosowane jest w prasie lub w książkach z powodu braku odpowiedniej czcionki) oraz przyspieszając komunikację podczas omawiania prognozy pogody w radio- i telestacjach. Skala Kelvina (skala bezwzględna) jest skalą absolutną – zero w tej skali odpowiada teoretycznie najniższej temperaturze, jaką może uzyskać ciało.
* - dokładniej 373,15 K
Wyrażenie stopień Kelvina zostało zatem zastąpione nazwą kelwin. Po słowie stopień dopisywane jest nazwisko w dopełniaczu (oczywiście od wielkiej litery), zaś jeśli pominąć to słowo, to dopisywany jest spolszczony eponim utworzony od nazwiska twórcy skali (lord Kelvin, czyli William Thomson – fizyk, matematyk i przyrodnik). Istnieją podobne eponimy – silnik Diesla to dizel, sterowiec Zeppelina to cepelin, przyrząd Guillotina to gilotyna, przegub Cardana to kardan, aparat Röntgena to rentgen (także jednostka dawki promieniowania R oraz nazwa pierwiastka chemicznego Rg o liczbie atomowej 111). Odkrycia Marii Skłodowskiej-Curie i Piotra Curie dały światu kiur (jednostka radioaktywności Ci oraz radioaktywny pierwiastek chemiczny Cm).
Anders Celsius (albo – po spolszczeniu – Celsjusz) w połowie XVIII w. zbudował swój pierwszy termometr rtęciowy, ale zaproponował skalę odwrotną do dzisiejszej - jako zero przyjął temperaturę wrzenia wody (obecnie zerem jest temperatura jej krzepnięcia), a jako sto stopni ustalił temperaturę, w której woda zamarza (obecnie za 100 przyjęto punkt wrzenia). Oznacza to, że w pierwotnej skali Celsjusza temperatura pokojowa 20 stopni odpowiadała 80 stopniom, temperatura ciała człowieka wynosiła wówczas 63,4 st. (obecnie plus 36,6 st.), zaś podczas mrozów termometr mógł wskazywać 120 st. (obecnie minus 20 st.). Na szczęście inni naukowcy zaproponowali… odwrócenie skali Celsjusza.
DODAJ SWÓJ KOMENTARZ
REKLAMA
ARTYKUŁY O PODOBNYM TEMACIE
zobacz więcej
5 NAJLEPIEJ OCENIANYCH ARTYKUŁÓW