W dowolnej glebie, z nasienia tego samego rodzaju, wyrastają te same rośliny. Tak i dążenie do zbudowania komunizmu rodziło podobne skutki we wszystkich krajach, począwszy od Kuby i Korei Północnej do Związku Radzieckiego.
Czasami ład społeczny bywa tak nielogiczny, że ciężko uwierzyć w wydarzenia historyczne.
Związek Radziecki zajmował największy obszar na świecie i posiadał największe pokłady złóż naturalnych. Państwo kontrolowało całą ekonomię. Ideologia głosiła, że socjalistyczny porządek jest najlepszy na świecie, ale ludzie latami musieli żyć w warunkach totalnego deficytu.
Młodzieży czy europejczykom, którzy przyzwyczaili się do różnorodności produktów w handlu, ciężko wyobrazić sobie, jak wyglądały radzieckie sklepy w 70 i 80 latach.
W sklepach spożywczych w całym kraju można było kupić wyłącznie same najpotrzebniejsze produkty takie jak chleb, sol, kaszę, tanie konserwy rybne. Nie dotyczyło to stolic republik związkowych.
Produkty mleczne były dostępne tylko w godzinach, kiedy była dostawa. Bardzo szybko były wykupywane. Mięso pojawiało się w sklepach jeszcze rzadziej i ustawiały się po nie długie kolejki. Praktycznie niemożliwe było kupno kiełbasy, owoców morza, produktów luksusowych, a nawet owoców.
W sklepach przemysłowych sytuacja wyglądała analogicznie. Dostępne ubrania i obuwie, były zwyczajne i przypominały pracownicze uniformy. Naczynia, przedmioty użytku codziennego, meble, a nawet papierowe serwetki były towarem deficytowym, za to zawód sprzedawcy w tych czasach był bardzo prestiżowym.
Żeby kupić samochód lub mieszkanie trzeba było czekać na swoją kolej latami. Podróżowanie było możliwe tylko w granicach kraju. Żeby wyjechać za granicę potrzebne było oficjalne pozwolenie partyjnego kierownictwa. Prostemu człowiekowi bardzo ciężko było je otrzymać. Ludzie mieli skromne dochody, ale i te środki trudno było wydać.
Oficjalna ideologia i propaganda agitowała i opowiadała o zupełnie innym życiu, nieznanym większości radzieckich obywateli. Programy żywieniowe, filmy propagandowe i plakaty, hasła i obietnice, artykuły prasowe i programy telewizyjne, wystąpienia na mityngach i zebraniach stanowiły ostry kontrast z rzeczywistością. W kraju istniał państwowy monopol na media i nie było możliwości posiadania i wygłaszania innych poglądów.