Prawdziwy Człowiek w filozofii taoistycznej

W filozofii taoistycznej centralne miejsce zajmuje bezsprzecznie człowiek. Pojmowany jest on w niej jako jednostka, część niejako niezależna od społeczeństwa. Podczas gdy konkurencyjny system religijno- filozoficzny w starożytnych Chinach, konfucjanizm, zajmował się głównie zagadnieniami związanymi z funkcjonowaniem społeczeństwa, a jednostką, człowiekiem, jedynie jako jego częścią, jako składową pewnego systemu, taoizm do tej kwestii podchodzi inaczej. To człowiek jako podmiot, jednostka, indywiduum jest podstawą rozważań taoistycznych mistrzów. Dopiero na drugim miejscu tych rozważań jednostka jest postrzegana jako element tworzący społeczeństwo.

Ponadto taoizm postrzegany jest jako prąd myślowy określany jako antypaństwowy, anty-systemowy. Tworzy on tym samym opozycję względem propaństwowego konfucjanizmu. Całość, oba te poglądy filozoficzne, zgodnie z chińska naturą i tradycją, uzupełniają się, tworząc tym samym jedność. Jak pisze Lin Tung- Chi, Chińczyk „z zewnątrz” jest konfucjanistą wypełniającym wolę systemu społecznemu działając w zgodzie z nim i dla jego dobra, podczas gdy „wewnątrz” kipi i burzy się w nim pierwiastek indywidualny, jednostkowy- zagorzały taoista .
Podstawą taoizmu, jego fundamentem jest pojęcie pustki. Mistrz taoistyczny, uznawany za prekursora tej religii- filozofii, Lao- Tsy, w swej „Drogi cnoty księdze” pisze:
Trzydzieści szprych łączy się w jednej piaście formując koło,

a używanie koła zależy od pustki miedzy nimi. (...)

Przebijają drzwi i okna aby zrobić dom,

a korzystanie z domu zależy od pustki w nim.

Oto co znaczy użyteczność bytu i pożytek z niebytu .
Pustka, to potocznie rzecz biorąc, nicość. Wątek ten przewija się w każdej odsłonie filozofii taoizmu, w każdym jej obliczu. Pustka jest nieodłącznym pojęciem towarzyszącym człowiekowi, w tym przypadku na zasadzie używalności koła czy domu. Pustka jest tu przedstawiona jako główna zasada działania wspomnianych rzeczy, jak by nie było, znaczących dla człowieka. Ta główna zasada będąc pustka, jest nicością, a więc zaprzeczeniem czegoś co istnieje. Jest zatem zaprzeczeniem działania, której według Lao – Tsy jest zasadą.

Najpełniej zagadnienie pustki w taoizmie łączy się z teorią „niedziałania”, które to jest charakterystyczne dla tej filozofii i bez niego nie mogłaby ona istnieć. Jak mówi mistrz Lao – Tsy: „kto działa- dozna niepowodzenia” . Działanie według taoizmu jest czymś, co w zachodniej kulturze i nazewnictwie możemy określić mianem grzechu. Jest zaprzeczeniem niedziałania i istnienia Tao, które jest wszędzie, jest nienazwane i nie ma formy. „Tao, które można wyrazić słowami nie jest prawdziwym Tao” . Tao w tym znaczeniu to mądrość, spokój, naturalny bieg rzeczy, naturalna kolejność istnienia. „Niedziałanie” jako pustka w działaniu, jego zaprzeczeniem, jest cechą charakterystyczną, wyróżniającą , konstytuującą Prawdziwego Człowieka. Człowieka Tao. Bo Prawdziwy Człowiek, mędrzec, nie działa. Gdy człowiek nie działa, wtedy żyje w zgodzie z Tao, a więc jest Prawdziwym Człowiekiem.