Ithink.pl - Dziennikartstwo Obywatelskie
Zapomniana część historii Dąbrowy Tarnowskiej
dodano 27.06.2008
Historia stosunków polsko-żydowskich liczy prawie 1000 lat. W wielu regionach naszego kraju to właśnie ci drudzy wnieśli znaczny wkład do naszej kultury narodowej. Było tak zwłaszcza w małych miasteczkach.
Od lipca 1942 roku istniało w Dąbrowie getto. Spędzano do niego Żydów z Dąbrowy
i okolic. Tłumaczono to względami bezpieczeństwa i higieny mówiąc im, że to dla ich dobra. Zamykano tam, u których wśród 3 pokoleń był ktoś z Gminy Żydowskiej. Osobom tym starali się pomagać mieszkańcy Dąbrowy. Wielu z nich narażając życie przechowywali ich w domach. Pomagali też księża. Oprócz schronienia i żywności wystawiali fałszywe dokumenty.
Z czasem represje w stosunku do Żydów zwiększono. Ogrodzono getto i kontakt z jego mieszkańcami stał się prawie niemożliwy. We wrześniu 1942 roku deportowano ich do obozu w Bełżcu. Pozostawiono około 180 członków służby porządkowej i Rady Żydowskiej, których rozstrzelano na cmentarzu Żydowskim w kilka miesięcy później.
Getto zostało zlikwidowano we wrześniu 1943 roku.
Hitlerowcy nie oszczędzili też cmentarza żydowskiego. Usunięto z niego około 1500 nagrobków układając je na dziedzińcu gimnazjum, a także robiąc chodniki i basen na rzecze Breń.
Zniszczono też miejscową Bożnicę.
Holocaust przeżyło ponad 150 Żydów ukrytych w ponad 30 miejscach
w powiecie. Za pomoc im zapłaciły życiem 62 osoby. Z tych, którzy przeżyli około
2/3 wyemigrowała z Polski w ciągu 2 lat po wojnie oraz w latach 1956- 68. Ich kierunkiem było: USA, Kanada i Izrael.
Powojenne władze odmówiły oddania Żydom ich własności- w tym Synagogi. Stało się to mimo nakazu sądu. Zamarły też instytucje żydowskie i nie obsadzano stanowiska naczelnego rabina. Świątynia i znajdujący się po drugiej stronie ulicy cmentarz zaczęły popadać w ruinę. Dziś na miejscu 2,4 ha placu- wiecznego spoczynku Żydów znajduje się
tylko kilka grobów i fragmenty nagrobnych płyt. Ostatniego Żyda pochowano w 1995 roku.
Budynek Synagogi
Żydzi w Dąbrowie Tarnowskiej od 1697 roku mieli Synagogę, która wraz
z 92 domami spłonęła w 1885 roku. Następną wzniesiono w II połowie XIX wieku przy głównej drodze miasta, jak też należy do największych tego typu obiektów w Polsce. Prace przy niej zakończono najprawdopodobniej 1 kwietnia 1863 roku. Fundatorem wybudowanego przez włoskich artystów i specjalistów budynku był dąbrowski Żyd Aisk Stern a projektantem Abraham Goldstein. Była podobno jedną z najpiękniejszych i najokazalszych.
DODAJ SWÓJ KOMENTARZ
REKLAMA
ARTYKUŁY O PODOBNYM TEMACIE
zobacz więcej
5 NAJLEPIEJ OCENIANYCH ARTYKUŁÓW