Potępienie paktu Ribbentrop – Mołotow oraz uznanie współodpowiedzialności stalinowskiej Rosji za jedną z głównych przyczyn drugiej wojny dają podstawy do prowadzenia rzetelnego i otwartego dialogu i w konsekwencji ustanowienia bardziej partnerskich i stabilniejszych stosunków na linii Berlin, Warszawa, Moskwa. Jest to dobry kontekst dla zacieśnienia współpracy UE z Rosją. W przyszłość możemy być świadkami niesłychanie ciekawych i pozytywnych przemian w Rosji. Póki co możemy kibicować i obstawiać, a za kilka lub kilkanaście lat być może robić z Rosjanami dobre interesy - czerpać korzyści z dobrego sąsiedztwa i wymiany handlowej.


Sytuacja w Rosji


W dzisiejszej Rosji toczy się brutalna niekiedy walka o tożsamość. Oprócz Kremla, który chcąc się utrzymać u władzy musi równoważyć pozostałe siły - oligarchów, siłowików i biurokratów do głosu dochodzą nowe grupy społeczne. Wyróżnić można: cerkiew prawosławną, inteligencję, nową klasę średnią, opozycję z niezależnymi mediami, blogerów i innych internetowych aktywistów tworzących nowe formy społeczeństwa obywatelskiego. Tłem dla tych procesów pozostaje kryzys ekonomiczny, który dotkliwie wpłynął na rosyjską gospodarkę i różne segmenty rosyjskiej państwowości utrzymywanej z budżetu zasilanego z eksportu surowców.
Na skutek kryzysu załamaniu uległ rosyjski model gospodarki oparty na korporacjach kierowanych przez „zaprzyjaźnionych” z Kremlem oligarchów i biurokratów – nowych oligarchów. Oligarchowie rosyjscy kierują się prostą zasadą „nacjonalizuj straty i prywatyzuj zyski”. Przykład Michaiła Chodorowskiego i Jukosu wzmocnił dodatkowo ten trend. Prywatyzację zysków udawało się przedstawiać jako strategiczne przejmowanie kontroli nad zagranicznymi rynkami. W efekcie w chwili wejścia rosyjskiej gospodarki w kryzys okazało się, że państwo aby uniknąć masowych zwolnień i niepokojów społecznych musi wesprzeć podmioty gospodarcze obarczone długami, zarejestrowane za granicą, które w tym samym czasie wypłacają sobie sute dywidendy bądź wyprowadzają zyski do powiązanych podmiotów. Podobnie w przypadku biurokratów – nowych oligarchów ściśle powiązanych z Kremlem. Mieli oni restrukturyzować upadające przedsiębiorstwa. Ich zadanie z uwagi na gwałtowne uszczuplenie środków i ograniczoną dostępność kredytów okazało się niezwykle trudne w realizacji.