Kryzys gospodarczy w mocny sposób przypomina, iż uczenie się przez całe życie powinno wspomagać obywateli niezależnie od koniunktury gospodarczej w danym momencie.
W okresie od marca 2008 r. do sierpnia 2009 r. Unia Europejska zanotowała wzrost bezrobocia z 5,4 mln do 21,8 mln, chociaż zjawisko to nie rozłożyło się równomiernie. Bezrobocie w EU-16 (obszar euro) z 15 mln bezrobotnych osiągnęło najwyższą wartość w ostatnim dziesięcioleciu. W samej Hiszpanii ubyło około 2,7 mln miejsc pracy, zaś w Estonii bezrobocie wzrosło z 3,7% do 13,3% w ciągu niespełna 18 miesięcy. W tym samym okresie stopa bezrobocia na Łotwie i Litwie potroiła się, a w Irlandii wzrosła o ponad połowę, osiągając wartość 12,5%, w Polsce w tym samym okresie praktycznie się nie zmieniła.
Żaden sektor gospodarki nie jest odporny na kryzys. Budownictwo ucierpiało w prawie wszystkich państwach członkowskich. Branża motoryzacyjna w Niemczech, Irlandii, Rumunii, Szwecji, Słowacji i na Węgrzech zanotowała dramatyczny spadek produkcji i sprzedaży. Z Grecji, Cypru i Austrii napływają doniesienia o mniejszych wpływach z turystyki, a sektor bankowy w Wielkiej Brytanii doznał silnej zapaści.
Chociaż okres recesji przynosi pokusę ograniczenia inwestycji w kapitał ludzki, to w tym okresie kształcenie się i szkolenie nabiera szczególnie dużego znaczenia. Gospodarka, która wychodzi z recesji nigdy nie jest taka sama, jak wcześniej. Produkty zmieniają się, a firmy stają się bardziej wydajne, gdyż rośnie konkurencja a spada marża zysku. Zmiany zaś wymagają nowych umiejętności.
Jak radzi sobie Europa w czasie kryzysu?
Jak z obecnym kryzysem poczyna sobie Europa? Rezultaty badania przeprowadzonego wśród państw członkowskich wskazują, że podejmowane są inwestycje w kapitał ludzki, by zachować istniejącą europejską pulę umiejętności, a także podnieść jej jakość.
Niektóre z państw członkowskich zwiększyły budżet na kształcenie i szkolenie, a przynajmniej utrzymały go na dotychczasowym poziomie pomimo mniejszych wpływów z podatków. Komisja Europejska w Komunikacie nt. wspólnej odpowiedzialności za zatrudnienie ponownie wezwała do inwestowania w szkolenia i umiejętności i zapewniła 19 mld EUR ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) w okresie 2009-2010 na wsparcie gospodarki. Warunki dotyczące współfinansowania zostały złagodzone, aby inwestowanie środków było łatwiejsze i szybsze.