Do czego można by to porównać? Do dziejów ludzi dorosłych. My, dorośli, jesteśmy bardzo zróżnicowani, zajmujemy się różnymi rzeczami, posiadamy rozmaite poglądy i cele życiowe. Ale przed laty stanowiliśmy pewną jedność: jako zygoty byliśmy tacy sami. Podobnie jest z narodami słowiańskimi. Dziś te ludy bardzo się od siebie różnią, jednak kiedyś były niemalże identyczne. Skoro jest tak, a nie inaczej, to należy zadać sobie pytanie: czy Słowianie-Niepolacy, których w dawnych czasach nie dałoby się odróżnić od Polaków, nie są naszymi półrodakami?


Jak herbatniki z jednego pudełka
Czy my wszyscy nie jesteśmy jedną wielką nacją, która - w wyniku pewnych wydarzeń historycznych - podzieliła się na odrębne narody? Porównajmy to do kształtnych herbatniczków. Jeden herbatniczek ma kształt serduszka, drugi ma kształt gwiazdki, trzeci ma kształt choinki, a jednak one wszystkie są zrobione z tych samych składników i zostały wyjęte z tego samego pudełka. Teraz wyobraźmy sobie, iż herbatnik-serduszko jest alegorią Polaków, herbatnik-gwiazdka alegorią Słowaków, herbatnik-choinka alegorią Rosjan, a na pudełku widnieje napis “Słowiańszczyzna” lub “Sławia”.


Między formą a treścią
Jedno i to samo, chociaż pod wieloma postaciami! Czy miałby rację ten, kto by powiedział, iż herbatnik-serduszko jest czymś innym niż herbatnik-choinka? Tylko częściowo. Pewnie, że te dwa herbatniczki inaczej wyglądają, ale dzieląca je różnica jest bardzo powierzchowna. Oba ciastka tak samo smakują i są zrobione z tych samych składników. Zanim otrzymały swoje kształty, nadane im przez jakieś foremki, stanowiły jedną masę gotową do dalszej obróbki. Najpierw była owa masa, a potem zrobiono z niej rozmaite herbatniki. Analogicznie przedstawia się historia narodów słowiańskich. Niegdyś istniała jedna nacja słowiańska, później zaś powstało wiele odrębnych i zróżnicowanych narodów.


Solidaryzm słowiański (nie panslawizm!)
Wspólna przeszłość, brak wspólnej teraźniejszości. Co z tego wszystkiego wynika? To, że my, Słowianie powinniśmy się wzajemnie szanować i być ze sobą solidarni. Jesteśmy różni, każdy z naszych narodów posiada swój indywidualny charakter, który winien być chroniony, szanowany i rozwijany. Jednocześnie nie można zapominać o tym, iż nasze narody posiadają wspólną historię. Niech Polacy będą dumni ze swojej tożsamości narodowej, niech bronią swojej polskości i niech walczą o absolutną suwerenność swojego państwa. Ale niech pamiętają, że zanim stali się Polakami, to byli takimi samymi Słowianami jak niektóre ludy Europy Środkowej, Wschodniej i Południowej.