Książka pozwala w pełni docenić pionierski i decydujący udział polskich kryptologów i matematyków w historii Enigmy – możemy przeczytać w reklamie książki. Czy tak rzeczywiście jest?
Książki poświęcone historii Enigmy wydane dotąd w języku polskim, zostały napisane w połowie lat 70-tych poprzedniego stulecia. Opierają się na skromnej, dostępnej ówcześnie wiedzy. Patriotycznie stawiają tezę, że osiągnięcia Polaków były decydujące dla sukcesu, ale mówiąc uczciwie, dostarczają niewiele dowodów na jej poparcie. Dominujące w historiografii książki anglojęzyczne koncentrują się, co zrozumiałe, na osiągnięciach własnych kryptologów – brytyjskich i amerykańskich. Zasługi Polaków są w nim na ogół minimalizowane. Zabierając się do pracy dysponowałem na szczęście wystarczającą wiedzą, by rzetelnie udowodnić, że późniejsze i niewątpliwe osiągnięcia aliantów stały na fundamencie teorii i praktyki dekryptażu przekazanych im w lipcu 1939 roku przez Polaków.


Książka łączy trzy wątki, stanowiąc najbardziej wszechstronne podsumowanie historii złamania szyfrów Enigmy – dlaczego właśnie trzy wątki. Czy któryś z nich jest najważniejszy?
Trzy wątki wynikają z samej natury tej historii. Pamiętajmy, że Rejewski, Różycki i Zygalski byli matematykami. Kiedy po raz pierwszy łamali szyfr Enigmy, traktowali swoje osiągnięcia głównie w kategoriach sukcesu naukowego, ściśle teoretycznego, choć rodzącego doniosłe praktyczne skutki. Ale w kilka lat po dokonanym przez nich przełomie wybuchła wojna, dokładając do wątku naukowego ten bardziej dramatyczny – historyczny. A losy zarówno ich samych, jak i powstałych w ich umysłach idei błądziły zarówno w czasie wojny, jak i po jej zakończeniu różnymi ścieżkami, często ocierając się o dramat lub sensację. Piękną stroną tej historii jest ta, że zupełnie nie musiałem dokładać, wymyślać wątku sensacyjnego. Wystarczało rzetelnie relacjonować fakty, a sensacja wyglądała zza nich sama.


Z innej beczki – pan jako kryptolog na co dzień obcujący z różnymi kodami – jak ocenia zaawansowanie techniczne Enigmy? Czy dzisiaj spokojnie poradziłaby sobie z zadaniami, jakie stały przed nią wtedy?
Porównując Enigmę z dzisiejszymi komputerami, można uśmiechnąć się z odcieniem politowania: przecież telefon komórkowy jest wobec niej nieskończenie bardziej złożony. Z drugiej strony – moc procesora w telefonie jest także znacznie większa od mocy wszystkich komputerów zainstalowanych na pokładzie statków Apollo, podróżujących na Księżyc. Ale z innej strony – działa grupa entuzjastów, którzy usiłują łamać archiwalne depesze Enigmy, wykorzystując całą potęgę nowoczesnej kryptologii. Okazuje się, że praca nad jedną depeszą może trwać długie miesiące, a niektóre z nich do dzisiaj opierają się atakowi. Właściwie używana Enigma była poważnym wyzwaniem w czasie II wojny światowej i pozostaje nim do dzisiaj.