Pominąłem na początku zwierzęta i rośliny w ocenie posiadania przez nie własnej wolnej woli, bo choć różne są na to zagadnienia spojrzenia niewątpliwie ich wolna wola jest trochę inna niż właśnie kamienia, wiatru czy wody. Zwierzętami i roślinami zajmę się trochę później.



Wolna wola człowieka nieodłącznie związana jest z ogromną ilością decyzji jakie musi on podejmować w codziennym życiu. Bo jakkolwiek decyzje te może on podejmować ( jak wcześniej wspomniałem ) całkowicie samodzielnie, lecz są one obciążone całą masą uwarunkowań zewnętrznych. Czy chcemy tego czy nie musimy zwracać uwagę na to czy nasza decyzja jest właściwa z powodu:


• Zgodności z poglądami innych osób ( wiadomo, że decyzje sprzeczne z większością poglądów nie są przez tych innych mile widziane ) Pojęcie konformizmu nie powstało przecież tylko po to by utrudniać nam życie.
• Zgodności z przyjętymi ogólnie zasadami postępowania w podobnych sytuacjach ( pojęcie – „wyłamał się” nie powstało przecież bez przyczyny )
• Zgodności z aktualnie panującą sytuacją polityczną, ekonomiczną czy jakąkolwiek inną aktualnie panującą.
• Zgodności z dobrem innych czy też dobrem samego siebie. Trudno sobie przecież wyobrazić by człowiek z własnej woli chciał czynić coś co nie będzie dla niego samego dobre – choć i takie postawy są znane. To by nasze działanie było zgodne z dobrem innych nie jest już takie naturalne i często stosowane.
• Zgodności z ogólnie przyjętą a również i naszą „moralnością”. Co prawda te dwie formy mogą być w skrajnych przypadkach przeciwstawne lecz „ogólnie przyjęta moralność” w sytuacjach gdy różni się ona diametralnie od naszej najczęściej wynika z totalitarnych zapędów ją tworzących i najczęściej z prawdziwą moralnością niewiele ma wspólnego.



Tego typu przykładów „zgodności z” każdy może przytoczyć jeszcze wiele i nie chodzi tu by analizować każdy szczególny przypadek. Całość tematu zamyka się w mojej opinii w jedynej zgodności jaka jest „ponad wszystkim”, w zgodności z ZASADAMI WIARY. Zasady moralne wynikają z nich bezpośrednio więc jako również właściwe nie zostają tutaj pominięte. Zasady wiary w jakiejkolwiek formie były przedstawione i czy są właściwe czy nie, mają na celu właściwie tylko jedno – uczynić człowieka nimi kierującego się różnym od wszelkich innych form istnienia. Różnym w pozytywnym tego słowa znaczeniu. Forma przekazu czy to „Dziesięć przykazań Bożych” czy „Dwa przykazania miłości”, „Pięć przykazań kościelnych” to rzecz drugorzędna. Przekaz w nich zawarty jest zawsze jednoznaczny. Ma powodować „dobro”. I to „dobro” bezwzględne, nie uzależnione od czynników zewnętrznych, nie uzależnione od czasu czy osoby. Dobro, które „było, jest i będzie” Dobro do którego każdy z nas dążyć powinien i które dla każdego z nas powinno być celem nadrzędnym.