„Oficjalnych przeprosin za Katyń nie będzie, bo inaczej chcielibyście odszkodowań” stwierdził profesor Siergiej Karaganow na spotkaniu w Poznaniu na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Karaganow to znany politolog, współpracownik przywódców ZSRR i doradca prezydentów Jelcyna i Putina. Ta rozbrajająco szczera wypowiedź wywołała ogromne kontrowersje. Niesamowita arogancja, wyrachowany cynizm bezczelność – takie określenia padają pod adresem wypowiedzi Siergieja Karaganowa. Rodziny katyńskie są słusznie oburzone. Czy jednak powinniśmy się takiemu zachowaniu rosyjskiego politologa dziwić?

Na zachodzie Europy Rosja zawsze wzbudzała lęk, lęk przed czymś co nieznane i tajemnicze, wielkie, groźne, surowe. My, Polacy, z racji naszego geograficznego położenia znamy Rosję trochę lepiej. Niestety, głównie od tej złej strony. Los od wieków kazał zmagać się naszym narodom, a w tym śmiertelnym starciu, to Polacy doznali znacznie więcej porażek. Nic więc dziwnego, że w Polsce, słowo Rosja również budzi strach. Czasami również gniew.

Tymczasem przyszedł rok 1989, a zaraz potem wiek XXI a wraz z nim nowa epoka – epoka kształtowania stosunków międzynarodowych w sposób bezkonfliktowy. Europie Zachodniej, poprzez mozolny proces integracji ekonomicznej i politycznej udało się stworzyć odpowiedni ku temu system, a wraz z 1 maja 2004 roku rozszerzyć go na kolejne kraje europejskie. Wydawało się, że Cold War to już przeszłość, a świat musi stanąć przed zupełnie innymi problemami: terroryzmem, podziałem na linii bogata Północ - biedne Południe, globalnym ociepleniu, kryzysem energetycznym i żywnościowym. Słusznie zakładano, że klucz do rozwiązania tych problemów leży we współdziałaniu, w którym z kolei arcyważnym ogniwem musiała stać się Rosja.

Rosja natomiast, rażona ciosami 1989 roku i likwidacji ZSRR w 1991, okresem głębokiego kryzysu ekonomicznego w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia i niepopularnych rządów Borysa Jelcyna znajdowała się w głębokim kryzysie społeczno-ekonomiczno-politycznym. Na szczęście dla Zachodu, z tego kryzysu potrafiła się podnieść, na jego nieszczęście, dokonał tego Władimir Putin.

Wraz z jego dojściem do władzy w 2000 roku, Rosja wykonała skręt ku rządom autorytarnym. Okres „liberalnej demokracji” jaką uosabiał nieudolny Borys Jelcyn, Rosjanie zapamiętali jako czas upokorzenia i upadku gospodarki. Zaczęli tęsknić za silną ręką. Podał ją im Putin, który korzystając ze świetnej światowej koniunktury na surowce energetyczne, postawił rosyjską gospodarkę na nogi. Rosjanie nie pytają, jak kruche są jej fundamenty, wiedzą tylko, że na czas dostają wynagrodzenia i emerytury, a ich kraj znów zaczyna się liczyć na arenie międzynarodowej. Zwykli obywatele nie pytają o wolność słowa, o faktyczną demokrację. Wyższe pensje są dla nich większą wartością.