Problem niepłodności dotyczy 10–15% par w wieku reprodukcyjnym. Jakie trudności w poczęciu dziecka dotyczą kobiety? Jak się je diagnozuje?
Według klasycznej definicji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) niepłodnością małżeńską określa się niemożność uzyskania ciąży w obrębie pary po roku regularnego pożycia z przeciętną częstotliwością trzech-czterech stosunków tygodniowo bez stosowania antykoncepcji. Jak podają różne źródła dotyczy ona co piątego-szóstego małżeństwa na świecie i występuje np. w USA u 13-14% związków, we Francji u 18,4%, w Wielkiej Brytanii u 16,8%, a w Polsce – u ok. 14%. Najwyższy odsetek par z problemem niepłodności odnotowuje się w krajach afrykańskich i Ameryki Południowej.
Obecnie oblicza się, że ok. 1,3 miliona polskich par ma problemy z płodnością. W naszym społeczeństwie nadal panuje pogląd, że niepłodność jest problemem leżącym wyłącznie po stronie kobiety. Tymczasem z najnowszych danych statystycznych wynika, że 35% przyczyn niepłodności dotyczy kobiety, a kolejne 35% (niektórzy podają, że od 26% do 45%) - mężczyzny. Pozostałe ok. 25% dotyczy obojga małżonków, a 5% stanowią przyczyny nieznane – mówi się wtedy o niepłodności idiopatycznej. Lekarze wyróżniają dwa rodzaje niepłodności: sterilitas oznaczającą trwałą niemożność zajścia w ciążę oraz infertilitas – niemożność donoszenia ciąży.
Skomplikowany problem

Jest wiele możliwych przyczyn niepłodności kobiety. Wśród nich dominują nieprawidłowości związane z owulacją, brak drożności i prawidłowej funkcji jajowodów oraz defekty zdolności macicy do zagnieżdżenia w niej zarodka. Istnieją także przyczyny o podłożu psychicznym. Niepłodność u kobiety jest o wiele bardziej skomplikowanym problemem niż u mężczyzny. Kobieta, która chce zostać matką, musi nie tylko „wyprodukować” komórkę jajową, ale także przyjąć zarodek i stworzyć mu odpowiednie warunki do rozwoju.
Czynniki niepłodności dotyczące kobiety

- Czynniki ogólnoustrojowe: cukrzyca, choroby tarczycy, choroby nadnerczy, poważne schorzenia nerek i wątroby, przyczyny psychogenne, alkoholizm, otyłość lub nadmierna chudość,

- Choroby weneryczne

- Choroby przysadki mózgowej: zespół Kallmanna, hiperprolaktynemia, niedoczynność przysadki mózgowej,

- Choroby jajników (powodują zaburzenia jajeczkowania): zespół policystycznych jajników, rak jajnika, przedwczesna menopauza, nieprawidłowa budowa jajnika (np. zespół Turnera),

- Choroby jajowodów (powodujące ich niedrożność): choroby zapalne miednicy małej (zwłaszcza wywoływane przez Chlamydia trachomatis), zrosty otrzewnowe w miednicy małej

- Endometrioza

- Choroby macicy: zaburzenia rozwojowe macicy, mięśniaki macicy, zespół Ashermana (zrosty wewnątrzmaciczne)

- Choroby szyjki macicy: zwężenie szyjki macicy, przeciwciała przeciwspermowe, nieprawidłowości śluzu szyjkowego (brak transportu nasienia do światła macicy)

- Choroby pochwy: wszystkie choroby prowadzące do zwężenia światła pochwy

- Czynniki genetyczne: zespół Turnera (obecność tylko jednego chromosomu X)