Kobiety, Księga Rodzaju – znowu człowiek
Na podstawie prac zebranych w opolskiej Galerii Sztuki Współczesnej można wysnuć wniosek, że ciężar Chagallowskiej sztuki biblijnej dźwigają przede wszystkim kobiety. Ich twarze, postacie są siedliskiem miłości, cierpienia, wierności i niewierności, powoływania i odrzucania, - dramatów, jakie przeżywa człowiek, którego los jest kształtowany przez relację z Bogiem i wobec Boga.


Biblijne, Chagallowskie kobiety, to Mikal (z obrazu 'Mikal ratuje Dawida' z 1960r.), Rut ('Booz budzi się i widzi Rut u swoich stóp',  'Rut u stóp Booza',  'Spotkanie Rut i Booza', 'Rut zbierająca kłosy'), Noemi ('Noemi i jej synowie'), Tamara ('Tamara synowa Judy'), Rachela ('Rachela kradnie posążki'), Hagar ('Hagar na pustyni'), Sara ('Sara i anioły', 'Sara i Abimelek', 'Abraham i Sara' ), Estera ('Estera'), Waszti ('Achaszwerosz odsyła Waszti'), Betszeba ('Dawid i Batszeba'), i oczywiście Ewa ('Wygnanie Adama i Ewy z raju',  'Ewa zostaje potępiona przez Boga', 'Adam, Ewa i zakazany owoc', 'Stworzenie świata, 'Raj, drzewo poznania dobra i zła', 'Raj').


 

Nawet na podstawie tytułów prac można wysnuć wniosek, że kobiety u Chagalla występują przede wszystkim w relacji z ukochanymi mężczyznami – pełny człowiek w jego malarstwie to mężczyzna i kobieta. Piękną ilustracją tej tezy jest litografia 'Abraham i Sara', która przedstawia ojca Izraela zrośniętego ze swoją oblubienicą. Potwierdzają to też inne litografie przedstawiające mężczyzn i kobiety – ich postacie zawsze rysowane są tą samą kreską, wyjątkiem jest ilustracja grzechu pierworodnego, która przedstawia Ewę po spożyciu owocu poznania, a Adama przed spożyciem – ich oblicza różnią się: Adama jest niebieski, a Ewy nie, jakby to ona rzucała cień grzechu na niego. Niezwykła jest też subtelność wyrażania pokrewieństwa Boga i człowieka w tych litografiach. Kreska przedstawiająca Boga nie różni się niczym od kreski przedstawiającej człowieka – Bóg jest naszym bratem. Wyjątkiem od tej prawidłowości są dwie litografie przedstawiające moment grzechu pierworodnego: 'Adami Ewa i zakazany owoc', a przede wszystkim: 'Ewa zostaje potępiona przez Boga'. Na tej ostatniej postać Ewy przedstawiona jest w czarnej tonacji, a Boga w zielonej, jakby malarz chciał zaznaczyć gdzie człowiek powinien szukać nadziei na pokonanie grzechu, śmierci i beznadziei. Ten sam moment ukazuje praca 'Raj drzewo poznania dobra i zła' – na niej Ewa jedno oko ma otwarte, a drugie zamknięte – na znak poznania dwóch niedających się pogodzić ze sobą rzeczywistości – rajskiej i ‘nierajskiej’, których nie można widzieć jednocześnie, na które nie można patrzeć tymi samymi oczami.