Świat przyrody
Po II wojnie światowej region południowo-wschodniej Azji stał się świadkiem wielu okraszonych sukcesem ruchów narodowowyzwoleńczych i dekolonizacyjnych. Ostatecznie Borneo znalazło się w granicach trzech kolejnych państw. Największa część wyspy - Kalimantan - weszła w skład Indonezji. Najmniejsza, zaledwie 5,8 tys km2, przypadła na całość terytorium sułtanatu Brunei. Pozostała część, dzieląc się na dwa stany Sabah i Sarawak, stała się częścią wyzwolonego państwa malezyjskiego. W zależności od położenia rodzimych ziem lokalne grupy tubylcze znalazły się pod protektoratem nowoutworzonych organizmów państwowych. Penanowie zamieszkujący północno-wschodni obszar Sarawaku skazani zostali na kaprysy nie tylko autonomicznych władz regionu ale i wytyczne centralnych władz Malezji z siedzibą w Kuala Lumpur.
Borneo obok Sumatry stanowiło niezwykły, naturalny rezerwuar przyrody. Jeszcze na początku lat osiemdziesiątych XX wieku, powierzchnia stanu Sarawak w 75% pokryta była lasami przy zbliżonym zalesieniu pozostałych obszarów Borneo. Nawet dzisiaj gdy na terenie wyspy zaszły już olbrzymie zmiany, flora i fauna obszaru kryje niezwykłe i w dużej mierze nie poznane jeszcze bogactwa przyrody. Obecnie Borneo jest przyrodniczym domem dla 420 gatunków ptaków, 210 gatunków ssaków, 254 gatunków gadów i 368 słodkowodnych ryb, żyjących w sąsiedztwie niezwykłej szaty roślinnej oscylującej na poziomie około 15 tysięcy gatunków.

W latach 1994-2004 na Borneo znaleziono 361 gatunków roślin i zwierząt, nieznanych do tej pory w kręgu kultury zachodniej. W samym tylko roku 2006 podobnych odkryć było aż 52. Badania nad wieloma roślinami Borneo potwierdziły znalezienie substancji mogących posłużyć w leczeniu ciężkich chorób tj. malaria a nawet HIV.

Zadając sobie pytanie czy tak wielkie pasy nietkniętej roślinności mogły pozostać oazą na mapie ekspansjonizmu gospodarczego południowo-wschodniej Azji prześledźmy dramatyczne losy ludu Penan w obliczu najazdu na rodzime ziemie.


Sarawak staje się częścią Malezji
Powstałe państwo malezyjskie wierne ustrojowi monarchii konstytucyjnej z marginalnymi elementami quasi demokracji funkcjonuje w takim samym rytmie jak inne państwa współczesne. Gospodarka i ekonomia oparte na konsumpcji i masowym pozyskaniu surowców oraz innych bogactw naturalnych stymulują „konieczność” bezustannej ingerencji w kolejne suwerenne dotąd habitaty.

Gdy w 1963 roku Sarawak stał się wreszcie częścią Malezji w granicach państwa znalazł się obszar zachowujący w dużej mierze swe pierwotne oblicze. Istotne zmiany w okresie kolonialnym zachodziły głównie na obszarze wybrzeża a wielkie obszary położone w głąb wyspy pozostawały krainą lasu, zamieszkaną przede wszystkim przez rodzime społeczności.