Kierownik samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej odpowiada za wszystko, co dzieje się w zakładzie[1]. Na tym stwierdzeniu można by skończyć. Jednakże pojawia się problem, bynajmniej nie akademicki, a często prawno-karny, czy ma on dostateczny wpływ na to, za co ma odpowiadać? Niestety, na wiele aspektów życia społeczno-gospodarczego w swoim otoczeniu nie ma on najmniejszego wpływu! Jest ponadto, zobligowany do stosowania prawa, które jest niesprawiedliwe, głupie i wielu przypadkach, działające na szkodę zakładu, którym kieruje[2]. Dylemat stosowania lub nie złego prawa, jest pochodną sporu pozytywistów ze zwolennikami niepozytywistycznego patrzenia na prawo. W praktyce kierowania spzoz ogranicza się on do rozstrzygnięć: czy podpisać umowę z NFZ, zwiększać zadłużenie czy skracać kolejki do zabiegów? Żyć zgodnie z nakazem etyki lekarza, biznesmena, urzędnika czy cudotwórcy, w którego ręce los powierzył przyszłość niemałej załogi spzoz? Spór ten, znajduje swój szczególnie ostry wyraz praktyce kontaktowania, czy świadomym udzielaniu świadczeń ponad limit określony przez NFZ. W sporze tym, chodzi tak naprawdę o interpretację zasady rządów prawa[3]. Chodzi o odpowiedź, czy są wartości ważniejsze niż umowa, czy prawo jest wyznacznikiem moralności, a ekonomia współczesna przejęła rolę etyki XXI wieku. Spór ten dotyczy więc trzech podstawowych kwestii:
co jest źródłem prawa,

w jaki sposób normy prawne mogą utracić swą moc,

jakie są granice obowiązku posłuszeństwa wobec prawa.
Biorąc pod uwagę te trzy elementy pozytywistyczna koncepcja prawa wygląda w następujący sposób:
samoistnym źródłem prawa są wyłącznie normy prawne zawarte w oficjalnych tekstach prawnych,

norma prawna może być uchylona wyłącznie przez inną normę prawną (klauzulę derogacyjną) lub przez zastosowanie reguł kolizyjnych,

obowiązek posłuszeństwa wobec prawa ma charakter bezwzględny i akty cywilnego nieposłuszeństwa nie są dopuszczalne.


Niepozytywistyczna koncepcja rządów prawa musi spełniać przynajmniej jeden z podanych niżej warunków:
samoistnym źródłem prawa mogą być nie tylko reguły zawarte w oficjalnych tekstach prawnych, ale w określonych okolicznościach także reguły pozatekstowe,

normy prawne mogą stracić swoją moc obowiązującą również w razie konfliktu z regułami pozatekstowymi,

obowiązek posłuszeństwa wobec prawa nie jest ani bezwzględny, ani bezwarunkowy, i w pewnych okolicznościach akty cywilnego nieposłuszeństwa oraz urzędowego odstępstwa są dozwolone[4].