Istnieje cała gama indywidualnych różnic w postrzeganiu i przetwarzaniu obrazów. Malarstwo współczesne może z powodzeniem korzystać nie tylko z nowinek technicznych powiązanych z tradycją prowadzenia treści malarskich (rozmaite nurty) czy wizualnych,(media, programy graficzne, efekty montażu filmowego), ale i penetrować niezgłębione właściwości ludzkiego mózgu w materialno-biologicznym mechanizmie tworzenia obrazu. Jeśli ujmiemy zagadnienie widzenia całkowicie, a potem je wyselekcjonujemy do poziomu ludzkiej percepcji, z uwzględnieniem specyfiki odbioru obrazu przez jednostkę, okaże się, że wspólny jest tylko szkielet mechanizmu, a poszczególne gatunki i ludzie analizują pole obrazu na mnóstwo możliwych sposobów.

Zjawiska takie jak mimikra i mimetyzm występujące często w naturalnym środowisku ukazują, że nasze widzenie jest w pewien sposób poddane półprawdzie. Rozmaite gatunki zwierząt i roślin uprawiają na różnych poziomach sztukę zafałszowania (kamuflażu, mamienia), przy czym owo zafałszowanie byłoby nierozpoznawalne gdyby nie poddawać krytycznej analizie tego, czego raczej pragniemy niż rzeczywiście doświadczamy.

W przyrodzie wiele organizmów wykorzystuje iluzoryczne mechanizmy do obrony lub polowania. Wiele gatunków tkwi po uszy w percepcyjnym błędzie za sprawą: form, plam barwnych, kolorów, a to tylko jedna z wyselekcjonowanych sfer zafałszowania. Upośledzenie widzenia u insektów można zaobserwować wówczas, gdy założymy żółta koszulkę, błędnie rozpoznawaną za areał do zbioru pożywienia. U ludzi również zachodzą podobne zjawiska, człowiek do tych pomyłek dopisuje zazwyczaj subiektywną „mitologie”. Mylimy się w naszym doświadczeniu: widzenia, słyszenia, czucia, postrzegania. Gdyby analizować te procesy z wykluczeniem biologii mózgu, w dużej mierze nasza percepcja pozostałaby na etapie pra-iluzji, bytowalibyśmy jak owady, dopatrujące się w żółtej koszulce własnych oczekiwań. Prymitywne społeczności Ameryki Północnej w fosfenach, czyli potocznie w „gwiazdkach pojawiających się w głowie” w wyniku uderzenia, doszukiwały się pewnego rodzaju nadprzyrodzoności. Podobnie geometryczny styl wzornictwa Ameryki Południowej (Aztekowie...),następował z zafałszowania, wynikającego ze spożywania halucynogenów. Obraz bywa odrealniony przez alkohol, narkotyki, niedożywienie, trans, nadmierne wpatrywanie się w przedmiot, zespoły chorobowe, a także, co bardzo ciekawe poprzez wytworzenie nowych połączeń w polach mózgowych, wszystkie te stany były na przestrzeni wieków przerabiane w sztuce i malarstwie.